Vandaag was het weer zover. Het CBS publiceerde op verzoek van het kabinet de Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2021. In deze monitor beschrijft het CBS hoe de brede welvaart zich in Nederland vertaald heeft in een kwaliteit van leven op dit moment en hoe dit welvaartsstreven het leven van volgende generaties zal belasten in binnen- en buitenland.

De SDG’s zijn gericht op het creëren van een duurzame samenleving in 2030, maar realiteit is dat wij met elkaar nog steeds onvoldoende vooruitgang boeken. Het onderzoek wijst uit dat wij het als Nederland (in verhouding tot de overige Europese landen) het net iets beter doen dan voorheen, want waar wij in het verleden tot de slechtste jongetjes van de klas behoorden, behoren we nu tot de middenmoot van de klas. Betekent dat dan dat we nu een voldoende scoren?

De tijd tikt…

Er zijn op basis van de duurzaamheidsdoelen (SDG’s) een aantal indicatoren aangewezen, waarop wij bepalen of we op koers liggen om de Sustainable Development Goals te halen, maar niemand heeft nog steeds concrete doelstellingen voor Nederland geformuleerd om een duidelijke aanpak te kunnen formuleren en al deze doelstellingen te realiseren. We zijn ruim tien jaar onderweg en hebben nog slechts eenzelfde periode voor de boeg en hebben nog steeds geen concrete invulling gegeven aan een plan om die duurzame maatschappij te kunnen realiseren. Als de wereld een bedrijf zou zijn geweest dan had iedere financier er al lang de stekker uitgetrokken, want hoe stuur je een “onderneming met toekomstproblemen” aan zonder een concreet plan?

Daarentegen praten we met elkaar uren en uren over hoe slecht het gaat in de wereld en zijn ontelbaar instanties aan het communiceren met elkaar wat er allemaal moet veranderen. Maar wat wordt er nu concreet door henzelf gedaan? Ook geven we elkaar complimentjes als we in een periode van crisis de uitstoot hebben weten terug te dringen of wanneer we voorlopen op bepaalde zaken die niet echt levensbedreigend zijn zoals de tevredenheid van werknemers en een stijging van het beschikbaar inkomen.

Een voor allen, en allen voor een

Indien je benieuwd bent naar de uitkomst van dit onderzoek dan is dit hier rechtstreeks bij het CBS te vinden. Maar wat wij als Responsible Together nog veel belangrijker vinden is dat wij met elkaar beseffen dat de wereld het zo zwaar te verduren heeft door alles wat wij met elkaar als consument jaarlijks “moeten” kopen om ons gelukkig te voelen. Ons consumentengedrag is de grootste bedreiging voor onszelf en daardoor zijn sommige SDG’s veel noodzakelijker om te halen dan andere. Zo spelen de natuurlijke hulpbronnen een grote rol voor onze toekomstige generaties en juist op dit gebied doen wij het uitermate slecht. Het percentage natuur en bosgebieden in ons land behoort tot de laagste in Europa en het overschot aan stikstof per hectare cultuurgrond is het hoogste van alle 19 Europese landen waarvoor cijfers beschikbaar zijn!

Verantwoordelijkheid nemen

Maar waarom meten we ons eigenlijk met de rest van Europa op een dag waarin het gaat over verantwoording? Verantwoordelijkheid nemen is volgens mij iets dat jezelf doet en heeft niets te maken met het vergelijken met anderen. In onze maatschappij zijn we gewend om onszelf te vergelijken, zodat we ons eigen gedrag kunnen goedpraten, want kijk eens: “Zij doen het nóg slechter!” en dan voelen wij onszelf minder slecht. Op een dag van de verantwoording is het noodzakelijk om juist eens helder naar ons eigen handelen te kijken en welke actie wijzelf ondernemen.

In het webinar dat speciaal gehouden werd met als titel: “Route 2030: Hoe kunnen we versnellen om de SDG’s te behalen?” werden de verschillende SDG’s besproken, maar werd er ook continu gewezen naar de overheid. “Het vereist actie van de overheid om met een plan te komen” kwam regelmatig ter sprake, waarbij ook de vertegenwoordigde instanties graag wilde meepraten over de daadwerkelijke invulling van de te maken plannen. Hoe meer mensen er praten hoe minder er vaak daadwerkelijk gebeurt! Daarnaast is het niet de overheid die dingen anders moet doen. Wij moeten als consument bewustere keuzes maken en bedrijven meer belonen die duurzaamheid nastreven ten opzichte van “oude” vervuilende bedrijven. Wij moeten inhoud geven aan een nieuwe trend: de trend van het bewuster consumeren oftewel “Consuming for Good”.

We realiseren ons nog te weinig dat ons belang hetzelfde is voor iedereen die op deze planeet woont. Geen enkel mens kan een ander hoofddoel hebben dan ons eigen bestaan behoeden voor een ramp. Covid-19 heeft ons laten zien hoe een bedreiging voor de mensheid eruit kan zien. Plotseling zijn we met elkaar bereid om miljarden te investeren in het tegengaan van deze pandemie die al veel te veel levens heeft geëist. Maar het klimaat en de biodiversiteit op Aarde is minstens zo belangrijk als het Covid-19 probleem. Helaas zien we alleen niet direct de gevolgen van onze manier van leven, zoals de gevolgen van Covid-19 wel snel duidelijk werden. Als we met elkaar hadden blijven geloven dat het maar een griepje was, dan zag de wereld er nu heel anders uit! 

Onze Aarde heeft geen griepje

De uitdaging waarvoor wij staan met onze planeet is minstens zo serieus als Covid-19. We gaan alleen niet zo snel zien dat als gevolg van ons gedrag er direct doden kunnen vallen. De wereld zal langzaam gesloopt worden net zoals er in de afgelopen decennia planten en dieren uitgestorven zijn. De vraag is uiteindelijk alleen wie blijft er als laatste over en hoe ziet de Aarde er dan uit.

Tijdens de Covid-uitbraak realiseerden we ons dat het leven toch wel heel mooi was zonder de zorgen van het virus. Hiervan kunnen we leren en voorkomen dat we op een dag op eenzelfde wijze terugkijken naar onze wereld en moeten concluderen dat het toch wel heel bijzonder WAS.

Natuurlijk is het belangrijk dat iedereen zijn steentje bijdraagt in het verduurzamen van onze maatschappij. En ook de overheid heeft hier een belangrijke rol in door activiteiten te stimuleren en te ontmoedigen. Echter, de sleutel tot succes ligt bij onszelf.

Ons eigen gedrag bepaalt of wij het als mensheid overleven of dat wij teveel hechten aan onze “welvaart” door alle marketingtrucjes en onze behoefte aan kort genot. Zolang wij blijven wijzen naar anderen die actie moeten ondernemen en vlak na een pandemie geconfronteerd worden met rijen voor winkels als de Primark hebben wij nog een lange weg te gaan….