Vaak wordt er gerefereerd naar klimaatverandering om een verklaring te vinden voor de extreme droogtes, de bosbranden, de overstromingen en alle ellende die de afgelopen tijd veroorzaakt wordt door de natuur. Het nieuwe IPCC rapport dat eens in de vijf à zes jaar wordt uitgebracht vormt een evaluatierapport waarin de belangrijkste onderzoeken beoordeeld zijn, geanalyseerd zijn en zijn samengevat. Deze week heeft het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) wederom het rapport uitgebracht en de uitkomst is verre van verrassend.

Het klimaatpanel van de Verenigde Naties heeft alle wetenschappelijke kennis van de afgelopen jaren verzameld. Dit betreft ruim 14 duizend internationale klimaatonderzoeken die als basis hebben gediend voor het document.  Dit stuk zal ongetwijfeld gebruikt gaan worden voor de toekomstige politieke klimaatafspraken om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

De conclusies kennen we allemaal allang in ons achterhoofd. Het rapport vertoont geen nieuwe ontdekkingen over het klimaat. We wisten het al en we weten het nog steeds! Maar een belangrijke conclusie kunnen wel wel trekken uit het rapport: het is voor iedereen tijd om in actie te komen en er is nog hoop!

Versnellen

De afgelopen duizenden jaren is de snelheid waarmee het klimaat verandert nog nooit zo hoog geweest. De processen die wij als mensheid in gang gezet hebben zijn ook niet plotsklaps terug te draaien en dreigen onomkeerbaar te worden voor eeuwen of zelfs duizenden jaren. We hebben steeds meer te maken met zogenaamde “tipping points”, die eenmaal gehaald, ervoor zorgen dat er geen weg terug is. Zonder drastische maatregelen zullen deze extremen in het klimaat alleen maar toenemen, met rampzalige gevolgen voor een groot deel van de wereld.

Voor Nederland is uiteraard de ontwikkeling rondom de zeespiegel van groot belang, maar we moeten deze uitdaging niet lokaal benaderen maar écht zien als een wereldwijd probleem. De uitstoot van broeikasgassen blijft een belangrijke oorzaak van de klimaatverandering en in het nieuwe rapport is ook meer gekeken naar regionale verschillen. Geen gebied in de wereld blijft gespaard van negatieve consequenties als gevolg van ons menselijk handelen.

Voor- en Tegenstanders

Toch zijn er ook altijd weer mensen die dit soort rapporten bekritiseren. Zou zouden de IPCC-opstellers gebruik maken van extreme scenario’s die allang niet meer realistisch zouden zijn en zouden ze zich schuldig maken aan cherry-picking waarbij goed nieuws bewust verzwegen wordt.

Maar los van de mening van zowel de voor- als tegenstanders kunnen we toch niet met elkaar ontkennen dat wij teveel hebben gevraagd en nog steeds vragen van onze planeet. Earth overshoot day was dit jaar al op 29 juli en valt ieder jaar eerder in het jaar. Dit betekent dat wij vanaf die dag de reserves van de aarde moeten aanspreken om aan onze behoefte te kunnen voldoen. En dus vragen we met elkaar meer dan onze planeet ons kan bieden in een jaar. Het feit dat dit ieder jaar eerder wordt, geeft aan dat wij steeds meer van onze planeet vragen, terwijl het nu al veel te veel is.

Stel dat klimaatverandering ook nog eens van invloed gaat zijn op de beschikbaarheid van deze resources dan gaat ook dit proces alleen maar versnellen en zal Earth Overshoot Day steeds verder verschuiven richting begin van het jaar.

Een ander perspectief

Als we alle kritiek nu eens opzij zetten en De Aarde observeren vanuit een ander perspectief. Niet voor niets proberen mensen zoals Richard Branson met hun space programma’s onze blik op onze planeet te veranderen. Blijkbaar wordt het ons namelijk pas duidelijk hoe bijzonder De Aarde is als we het van buiten de atmosfeer (van een afstand) kunnen aanschouwen. We leven nu eenmaal op een kostbare planeet, aangezien het ons enige thuis is maar ondanks dat zorgen we er domweg niet goed genoeg voor. We zien met elkaar onze planeet als een vanzelfsprekendheid. Maar dat is menseigen, want vaak beseffen we pas dat iets mooi was als we het inderdaad verloren zijn.

Pas keek ik nog een documentaire getiteld “Goede Moeders” over de Wet op de kinderbescherming in Nederland, waarbij een verloskundige signaleerde wat daar wel niet allemaal misgaat in de handhaving. Los van het oordelen of dit terecht is of niet, zouden we deze mentaliteit eens moeten hanteren op onze planeet. Als we namelijk onze aarde eens meer zouden beschouwen als ons kindje en we ook elkaar hier zó sterk op zouden aanspreken dan waren we allang op de goede weg! Dan werd het compenseren van CO2 uitstoot ook niet als een oplossing gezien, want dat is hetzelfde als jouw kind mishandelen, maar de kinderen in de buurt een snoepje geven zodat iedereen toch min of meer tevreden kan zijn!

Verantwoordelijkheid nemen

We moeten met elkaar onze verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen daden en elkaar ook aanspreken op ons gedrag. Waarom blijven we accepteren dat bedrijven of organisatie gewoon doorgaan met het vernietigen van ecosystemen en dat zij dit kunnen afkopen met het geld dat dankzij ons weer verdienen? We kunnen dan ook concluderen dat niet die bedrijven, maar ook wijzelf onderdeel zijn van het probleem. Want als wij blijven kopen van dit soort bedrijven houden wij hen in stand in plaats van dat we bedrijven zouden moeten ondersteunen die oog hebben voor deze noodzakelijke transitie.

Ons consumptiegedrag is een groot onderdeel van het probleem. Mensen zouden zich meer moeten richten op het starten van een nieuwe trend: Consuming for Good. Laat ons koopgedrag nu eens spreken voor het behoud van onze planeet, want door de keuzes die wij dagelijks maken vernietigen wij onszelf en alle andere levende wezens op deze planeet! En er zijn alternatieven die onze steun verdienen, maar de hebzucht van veel organisaties zorgt ervoor dat het korte termijndenken het wint van de lange termijn aanpak die we nodig hebben voor het aanpakken van de klimaatcrisis. 

Positieve Impact

Waarom zouden wij zelfs willen werken voor bedrijven die een negatieve impact veroorzaken? Kunnen we onszelf over een aantal jaar nog steeds in de spiegel aankijken en zeggen dat we er alles aan gedaan hebben om deze planeet te beschermen tegen onszelf? Het rapport van het IPCC laat duidelijk zien dat wij als mensheid verantwoordelijk zijn voor al deze klimaatveranderingen die zoveel negatieve gevolgen hebben. En als wij als mensheid daar dan duidelijk een deel van het probleem zijn, dan kunnen wij net zo goed een deel van de oplossing vormen toch?

Niet alleen met ons consumptiegedrag kunnen wij een positievere impact hebben op onze planeet. Ook ons werk en alles wat hiermee samenhangt speelt een belangrijke rol in de aanpak van ons gezamenlijke probleem. Jongere generaties erkennen dit gelukkig al en zoeken steeds meer naar een Baan met Impact! Deze switch in denken biedt in ieder geval hoop voor een betere toekomst, want het IPCC rapport laat ook zien dat er hoop is. Er is nog tijd om zaken te beperken of te voorkomen, maar het is tijd! Tijd om actie te ondernemen en niet meer stil te zitten en af te wachten tot anderen iets gaan doen. Ook jij moet bewustere keuzes maken voor jezelf, maar zeker voor toekomstige generaties.

Stel dat…

Het beter zorgen voor onze planeet is nooit zonde. Stel dat alle berekeningen niet kloppen en de wereld er veel positiever voor staat dan wij allemaal denken? Zelfs dan kan het geen kwaad om beter voor onze planeet te zorgen. Een dergelijke vergissing zou in zo’n geval fantastisch zijn, maar we willen er toch niet op een pijnlijke manier achter komen dat de berekeningen wél klopten of misschien wel te rooskleurig waren. Het is nu tijd voor actie en geen actie ondernemen is geen optie!

Er is nog nooit zo’n makkelijke keuze geweest in het leven, want nu in actie komen levert alleen maar voordelen op voor iedereen. En dat betekent in actie komen op basis van het aanpassen van ons consumptiegedrag en onze weggooimentaliteit over boord gooien, maar ook het steunen van bedrijven die willen veranderen of vanuit een overtuiging starten om te werken aan een beter klimaat en alles dat daarvoor nodig is.

Het is dan ook geen vraag of jij meedoet, maar een aanzet om hier vandaag mee te beginnen…